Thủ tướng phát biểu tại trụ sở Bộ Ngoại giao Brazil. Ảnh: Nhật Bắc

Tại buổi phát biểu chính sách tại trụ sở Bộ Ngoại giao Brazil, Thủ tướng trình bày 3 nội dung chính: Việt Nam đã đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thế nào? Quá trình đổi mới, hội nhập và phát triển của Việt Nam; Quan hệ Việt Nam - Brazil và định hướng thúc đẩy hợp tác, đưa quan hệ hai nước lên tầm cao mới trong thời gian tới.

Trao đổi về quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của Việt Nam, Thủ tướng cho biết, Việt Nam giành độc lập dân tộc vào ngày 2/9/1945. Một điểm tương đồng là hai nước Việt Nam và Brazil cùng kỷ niệm Tuyên ngôn độc lập vào tháng 9: Brazil kỷ niệm 201 năm ngày Tuyên ngôn độc lập (7/9/1822 - 7/9/2023) và Việt Nam kỷ niệm 78 năm Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2023).

Từ đó đến nay, Việt Nam liên tục phải trải qua các cuộc kháng chiến, đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước, vừa xây dựng đất nước, vừa bảo vệ Tổ quốc, thực hiện nghĩa vụ quốc tế chống chủ nghĩa diệt chủng.

Vừa phải trải qua những đau thương, mất mát, hy sinh xương máu rất lớn qua các cuộc chiến tranh, Việt Nam lại phải chống lại sự bao vây, cấm vận, thù địch để phát triển đất nước.

"Dân tộc Việt Nam là một dân tộc quật cường, không bao giờ chịu khuất phục; luôn kiên cường, bất khuất đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước với tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới và trên hành trình cứu nước của mình cũng đã đến Brazil vào năm 1912", Thủ tướng nói.

Thủ tướng khẳng định, nằm ở hai nửa bán cầu, nhưng Việt Nam và Brazil có quan hệ gắn bó mật thiết, chia sẻ nhiều điểm tương đồng. Ảnh: NB

Thủ tướng khẳng định, từ năm 1986, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Việt Nam đã triển khai thực hiện chủ trương Đổi mới và hội nhập. Trong đó, tiếp tục đổi mới tư duy phát triển với tinh thần: nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và nhận thức; động lực bắt nguồn từ đổi mới sáng tạo; sức mạnh bắt nguồn từ Nhân dân, doanh nghiệp.

Việt Nam xây dựng nền dân chủ XHCN; Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; Xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Trong đó, xác định rõ yếu tố xuyên suốt là con người: Coi con người làm trung tâm, chủ thể, động lực, nguồn lực quan trọng nhất và là mục tiêu của sự phát triển. Không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội, an sinh xã hội, môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh yêu cầu xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tích cực, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả. Xây dựng trên 3 trụ cột chính: Con người, điều kiện tự nhiên, truyền thống văn hóa lâu đời. Lấy nguồn lực bên trong là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định; nguồn lực bên ngoài (công nghệ, vốn, đào tạo) là quan trọng, đột phá, thường xuyên.

Về đối ngoại, Thủ tướng cho biết, Việt Nam thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng và có hiệu quả, là bạn, đối tác tin cậy, là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khởi xướng nền ngoại giao “Cây tre”, cứng rắn, vững chãi nhưng dẻo dai, mềm mại, uyển chuyển…

Để đảm bảo vững chắc quốc phòng, an ninh, bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, Thủ tướng cho biết, Việt Nam xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân, thế trận lòng dân vững chắc. Như Danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi từng nói: "Đẩy thuyền cũng là dân mà lật thuyền cũng là dân".

Đặc biệt theo Thủ tướng, Việt Nam kiên trì chính sách quốc phòng “bốn không”: Không tham gia liên minh quân sự; Không liên kết với nước này để chống nước kia; Không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ để chống lại nước khác; Không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. Việt Nam chịu quá nhiều mất mát, hy sinh do chiến tranh nên thấu hiểu giá trị của hòa bình và thực hiện nhất quán chính sách quốc phòng này.

Về quan hệ Việt Nam - Brazil, Thủ tướng khẳng định, nằm ở hai nửa bán cầu, nhưng Việt Nam và Brazil có quan hệ gắn bó mật thiết, chia sẻ nhiều điểm tương đồng. Trong công cuộc đấu tranh giành độc lập, giải phóng dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của Nhân dân Việt Nam, Người Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới khẳng định chân lý: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”. Trong khi đó, Hoàng tử Pedro, “Người giải phóng” đáng kính của Brazil với tuyên bố bất hủ “Độc lập hay là chết”, đã khai sinh nền độc lập lâu dài tại Brazil.

"Tư tưởng ấy, khí phách ấy ngày nay vẫn soi sáng mỗi bước đường đi lên của hai nước chúng ta, là sợi chỉ đỏ gắn kết những giá trị thiêng liêng nhất của hai dân tộc", Thủ tướng khẳng định, sau gần 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (từ 1989 đến nay), quan hệ hai nước đã có những bước tiến lớn, ngày càng được củng cố, đi vào chiều sâu, ổn định, hiệu quả và bền vững.

Quan hệ kinh tế - thương mại giữa hai nước ngày càng gia tăng. Việt Nam và Brazil hiện là đối tác thương mại lớn nhất của nhau tại khu vực Đông Nam Á và Nam Mỹ, với kim ngạch thương mại năm 2022 đạt mức kỷ lục gần 7 tỷ USD, tăng 6,6% so năm 2021 và tăng gấp 3 lần trong một thập kỷ qua.

Thủ tướng cho rằng, hòa bình và phát triển vẫn là xu hướng chính, là mục tiêu tối thượng, là giá trị chung của nhân loại: Tổng thể là hòa bình – cục bộ có chiến tranh; Tổng thể là hòa hoãn – cục bộ có căng thẳng; Tổng thể là ổn định – cục bộ có xung đột. Trong bối cảnh đó, không một quốc gia đơn lẻ nào có thể giải quyết được mọi vấn đề, nhất là các vấn đề toàn cầu. Vì vậy, phương cách sâu bền nhất là đoàn kết, hợp tác, củng cố lòng tin, sự chân thành và sẻ chia trách nhiệm. Cách tiếp cận phù hợp nhất là mang tính toàn dân, toàn diện, toàn cầu, vì một thế giới hòa bình, ổn định, tốt đẹp hơn.

Do vậy, với vai trò địa chính trị quan trọng ở hai khu vực có vị trị địa chiến lược quan trọng, Việt Nam và Brazil hoàn toàn có thể hợp tác chặt chẽ cùng nhau vì sự phát triển thịnh vượng của mỗi nước; đồng thời phát huy vai trò là cầu nối hợp tác tin cậy, thúc đẩy quyền và lợi ích chính đáng của các nước phương Nam, tham gia kiến tạo hòa bình và thịnh vượng của thế giới.

Việt Nam hết sức coi trọng và mong muốn tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác toàn diện với Brazil, đối tác quan trọng hàng đầu tại khu vực Mỹ Latinh.

"Tôi rất mừng, nhất là qua trao đổi với Tổng thống Brazil, hai nước đang cùng quyết tâm làm sâu sắc hơn, đưa quan hệ giữa hai nước lên tầm cao mới", Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ.

Tối ngày 25/9 (giờ địa phương, sáng 26/9 giờ Hà Nội), chuyên cơ chở Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã rời Thủ đô Brasilia, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm Brazil theo lời mời của Tổng thống Lula da Silva.