Hiện nay, thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang phải đối mặt với gánh nặng bệnh tật và tỉ lệ tử vong cao do sự gia tăng bệnh không lây nhiễm. Sức khỏe cộng đồng ngày càng bị đe dọa do tỉ lệ mắc ngày càng cao với nhiều hậu quả, di chứng nặng nề. Tại Việt Nam, bệnh không lây nhiễm chiếm khoảng 80% số ca tử vong, trong đó 41% số ca tử vong xảy ra trước 70 tuổi. Thống kê của Bệnh viện Nội tiết Trung ương, khoảng 6-7% dân số mắc đái tháo đường. Trong khi đó, một căn bệnh khác là bệnh tăng huyết áp với tỉ lệ mắc là 25% số người trưởng thành. Hay với ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính... cũng ngày càng gia tăng.
Chia sẻ bên hội thảo, PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, báo cáo của các bệnh viện cho thấy khoảng 70% người bệnh nội trú mắc bệnh không lây nhiễm. Các bệnh viện, khoa điều trị ung thư, hô hấp, tim mạch... đều quá tải. "Tổ chức Y tế thế giới cảnh báo sau đại dịch Covid-19, chúng ta sẽ đối mặt với đại dịch các bệnh không lây nhiễm. Gánh nặng bệnh tật do bệnh không lây nhiễm rất lớn nhưng chỉ 1/3 số bệnh nhân mắc bệnh được phát hiện và điều trị. Vì thế, bên cạnh việc phòng các bệnh truyền nhiễm mới nổi như Covid-19, Ebola... cần tập trung phòng, điều trị bệnh không lây nhiễm và các chấn thương do tai nạn thương tích", PGS Khuê nói.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng mắc các bệnh không lây nhiễm ngày càng gia tăng
Các yếu tố dẫn đến bệnh không lây nhiễm ở mức cao là do hút thuốc lá, uống rượu, ăn ít rau và trái cây, ăn nhiều muối, thiếu vận động thể lực. Tỉ lệ thừa cân, béo phì gia tăng nhanh, trung bình gần 1%/năm. Tình trạng rối loạn lipid máu có chiều hướng tăng cao ở cả hai giới. Báo cáo của các bệnh viện cho thấy khoảng 70% người bệnh nội trú mắc bệnh không lây nhiễm. Các bệnh viện, khoa điều trị ung thư, hô hấp, tim mạch... đều quá tải.
Bên cạnh đó, việc sử dụng nhiều rượu bia và tỉ lệ người hút thuốc lá cao cũng là tác nhân gây ra nhiều bệnh như ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tim mạch… Để hạn chế thấp nhất các bệnh không lây nhiễm, ông Lương Ngọc Khuê cho rằng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao hiểu biết của người dân về tác hại thuốc lá, bia rượu; tổ chức các chương trình sàng lọc sớm ung thư, phát triển hệ thống bệnh viện điều trị, đồng thời chú trọng đến vấn đề đào tạo nhân lực.
Theo các chuyên gia, việc tăng cường kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây bệnh, đẩy mạnh các biện pháp dự phòng, phát hiện sớm và quản lý điều trị để hạn chế sự gia tăng tỉ lệ người có nguy cơ, mắc bệnh, tàn tật và tử vong sớm do các bệnh không lây nhiễm sẽ giúp bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của nhân dân và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.