Giá trị dinh dưỡng của chim bồ câu

Bài viết dưới đây là phân tích của BSCK2. Huỳnh Tấn Vũ, trưởng đơn vị điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM, cơ sở 3 về những tác dụng với sức khỏe của thịt chim bồ câu và cách dùng đúng.

Ngày nay, với mức sống được cải thiện, con người dần có yêu cầu cao hơn về chế độ ăn uống, lựa chọn các loại thực phẩm không chỉ ngon mà còn phải tốt cho sức khỏe. Chim bồ câu với thịt mềm và thơm ngon, lại giàu dinh dưỡng, nên được nhiều người ưa chuộng dùng để bồi bổ.

Chim bồ câu có tên Latinh là Columba livia, thuộc bộ chim (Columbiformes), họ Columbidae. Chúng có lẽ là loài chim đầu tiên được con người nuôi ít nhất 3000-5000 năm trước. Khi nguồn thịt tươi khan hiếm, chim bồ câu được nhiều hộ nuôi để làm thịt. Thịt chim bồ câu không chỉ có hương vị thơm ngon mà còn chứa nguồn dinh dưỡng tuyệt vời.

Theo Bộ nông nghiệp Mỹ (USDA), trong 100g thịt bồ câu có năng lượng: 142 kcal; chất béo: 7,50g; protein: 17,5g; Vitamin A: 94 IU; vitamin B1: 283mg; vitamin B2: 0,285mg; vitamin B5: 0,787mg; vitamin B6: 0,53mg; folate (B9): 7μg; vitamin B12: 0,47μg; vitamin C: 7,2mg; khoáng chất canxi: 13mg; sắt: 4,51mg; magie: 25mg; mangan: 0,019 mg; phốt pho: 30 mg; kali: 237mg; natri: 51 mg; kẽm: 2,7mg; nước: 72,8g.

Trong sách "Thực liệu thảo mộc" của nhà Đường xưa có ghi chép nhiều về những công dụng tuyệt vời của chim bồ câu và dân gian có lời ví von rằng "một con chim bồ câu bổ gấp 9 lần thịt gà". Sự so sánh này đã cường điệu về chim bồ câu và so sánh chưa thật sự hợp lý vì mỗi loài đều có những giá trị dinh dưỡng riêng, có thế mạnh riêng.

Ngày xưa chim bồ câu hiếm nên được coi là quý và bổ, thịt bồ câu rất được coi trọng. Như trong quyển “Bản thảo cương mục” có viết: Động vật có cánh thì vô cùng nhiều, nhưng chỉ có chim cánh trắng (bồ câu) là có thể làm thuốc.

Ngày nay, chưa có nghiên cứu chính thức nào chỉ ra rằng thịt bồ câu có giá trị dinh dưỡng cao hơn thịt gà. So sánh về thành phần dinh dưỡng cho thấy thịt bồ câu có hàm lượng protein và chất béo ít hơn so với thịt gà, nhưng lại giàu chất khoáng và vitamin, nhất là vitamin B12, B2, selen, axit folic. Do đó, một con chim bồ câu có thực sự đáng giá bằng chín con gà không, chúng ta thật khó để đánh giá. Nhưng chim bồ câu quả là có tác dụng tuyệt vời về mặt bồi bổ cơ thể con người. Các gia đình có thể sử dụng đan xen cả hai loại thịt này nhằm bồi bổ sức khỏe, không nên quá lạm dụng loại thịt nào.

Ngày nay, chim bồ câu được nuôi rất nhiều từ các trang trại cho đến hộ gia đình nên không phải quá khó tìm để chế biến các món ăn. Đây cũng là nguồn thực phẩm được nhiều người ưa chuộng, làm nên nhiều món ngon như: Chim bồ câu hầm thuốc bắc (kỷ tử, hạt sen, đại táo…) bổ khí huyết, nâng cao sức đề kháng, kiện tỳ kích thích tiêu hoá; Cháo chim câu hạt sen đậu xanh bùi bùi cho người ốm mau hồi phục sức khoẻ; Bồ câu nướng; Bồ câu rôti thơm lừng khó cưỡng…

Lợi ích của chim bồ câu với sức khỏe

Không chỉ có hương vị thơm ngon, thịt chim câu là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời, đem lại nhiều giá trị cho cơ thể:

Bồi bổ cơ thể

Thịt chim bồ câu là một nguyên liệu làm món ăn và làm thuốc rất tốt. Nó chứa các chất dinh dưỡng phong phú mà cơ thể cần, có tác dụng bồi bổ sức khỏe. Người sau phẫu thuật ăn thịt chim bồ câu sẽ có tác dụng thúc đẩy cơ thể hồi phục tốt hơn, có thể tăng cường thể lực, tiêu trừ mệt mỏi.

Thịt chim bồ câu rất giàu collagen, có thể giúp chúng ta đẩy nhanh quá trình chữa lành vết thương và phục hồi cơ thể. Hơn nữa do hàm lượng chất béo thấp, khả năng tiêu hóa cao, nên ăn thịt chim bồ câu vừa bổ sung dinh dưỡng tốt, vừa không làm tăng mỡ máu và đường huyết. Nó đặc biệt thích hợp cho người suy dinh dưỡng, người già, người muốn bồi bổ cơ thể, tăng sức đề kháng, phụ nữ sau sinh và bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, tiểu đường.

Bổ sung sắt, ngừa thiếu máu

Thịt bồ câu chứa nhiều nguyên tố khoáng, đặc biệt là sắt. Với người có bệnh hoặc sau phẫu thuật bị thiếu máu, việc bổ sung thực phẩm chứa sắt trong chế độ ăn giúp nâng cao chức năng tạo máu của cơ thể, phòng ngừa và cải thiện hiệu quả thiếu máu do thiếu sắt. Đối với một số phụ nữ, nếu như trong kỳ kinh nguyệt mất máu nhiều, dẫn đến các triệu chứng thiếu máu trầm trọng, sắc mặt trở nên nhợt nhạt, không có huyết sắc, thì có thể ăn thịt chim bồ câu để phát huy tác dụng bổ máu.

Đẹp da, khoẻ tóc

Hàm lượng chondroitin trong thịt chim bồ câu tương đối cao, có thể giúp chúng ta bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, khí huyết lưu thông, tăng cường chức năng cơ thể, tăng sức sống cho tế bào da, làm đẹp và trì hoãn quá trình lão hóa. Thịt chim bồ câu rất giàu collagen hỗ trợ tốt nhất quá trình phát triển của các tế bào nang tóc.

Cải thiện trí nhớ

Thịt bồ câu rất giàu cephalin, vitamin A, B, E, canxi và sắt, có thể cải thiện quá trình trao đổi chất và đổi mới tế bào não, cải thiện sức sống của não, giúp chúng ta cải thiện trí nhớ, và giúp phát triển trí não. Người lao động trí óc có thể bổ sung thêm cháo chim bồ câu vào thực đơn.

Trong y học cổ truyền, chim bồ câu được dùng với tên thuốc là cáp điểu hay gia cáp gồm thịt chim (cáp điểu nhục), tiết chim (cáp điểu huyết), trứng chim (cáp điểu noãn). Thịt bồ câu có tính bình, vị mặn, tác dụng bổ thận kiện tỳ vị, ích khí huyết, dùng cho trường hợp gầy yếu, hư nhược, khí huyết hư, tiêu khát, hay quên, mất ngủ, thần kinh suy nhược, dinh dưỡng không tốt, phụ nữ huyết hư tắc kinh, người chuẩn bị mang thai…

Một số món ăn từ chim bồ câu

Bồ câu hầm thuốc bắc chữa suy nhược cơ thể: Thịt chim bồ câu 2 con, hoài sơn 15g, long nhãn 10g, mộc nhĩ trắng 10g, hạt sen 15g, đông trùng hạ thảo 15g, một ít gừng và đường phèn cho vào tô. Đổ nước sôi gần đầy thì đậy lại, hầm cách thủy trong 3 giờ là dùng được. Dùng trong một tuần.

Bồ câu hầm kỷ tử, hoàng kỳ: Thịt chim bồ câu non một con (tác dụng tăng cường khí huyết, bổ tỳ) hoặc thịt chim bồ câu ra ràng 1 con (tác dụng tăng cường sinh lý nam nữ) chặt nhỏ; hoàng kỳ 30g, câu kỷ tử 30g phơi khô, thái nhỏ, trộn đều, thêm nước, hấp cách thủy cho chín nhừ, thêm gia vị, rồi ăn cái, uống nước. Cứ 3 ngày ăn một lần, dùng 3-5 lần.

Bồ câu hầm hạt sen, tác dụng dưỡng nhan, chăm sóc da dẻ mịn khỏe, hồng hào cho chị em phụ nữ.

Lưu ý khi ăn thịt chim bồ câu

Những người bị sốt, có thể chất nóng trong người không thích hợp ăn thịt chim bồ câu.

Không nên ăn nhiều thịt chim bồ câu, nếu không có thể gây nóng trong người, tăng nội nhiệt và béo lên. Chỉ nên ăn thịt chim câu theo dịp hoặc mỗi tuần 1-2 con. Những người bị dị ứng với thịt chim hoặc những người có bệnh tim, huyết áp cao nên hạn chế ăn cả da và mỡ của chim vì có chứa nhiều chất béo và cholesterol.

Người mắc bệnh về gan, đặc biệt là viêm gan cấp tính thì không nên ăn nhiều thịt chim bồ câu.

Ăn chim bồ câu cùng với tôm, cá diếc có thể gây dị ứng; ăn cùng với gan heo, thịt heo, nấm đầu khỉ có thể gây đầy bụng, khó tiêu.

Nên đeo khẩu trang khi tiếp xúc với chim bồ câu sống, đặc biệt là ở những nơi virus cúm lây lan. Rửa tay sau khi tiếp xúc với chim bồ câu sống, sau khi sơ chế, làm thịt chim bồ câu để ngăn virus cúm gia cầm lây truyền từ chim. (Thịt chim bồ câu đã nấu chín không cần lo nguy cơ này).