TS Phạm Thị Thu Lan, Phó viện trưởng Viện Công nhân - công đoàn chia sẻ kết quả khảo sát (Ảnh THU HẰNG)

Một khảo sát do Viện Công nhân và công đoàn thuộc Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam tiến hành cho thấy chỉ có hơn 24% người lao động có tiền lương và thu nhập vừa đủ đáp ứng chi tiêu cơ bản. Trong khi có tới 75,5% người lao động thu nhập không đáp ứng nhu cầu, thậm chí có người thu nhập chỉ đáp ứng 45% nhu cầu.

Thu nhập thấp đã tác động đến bữa ăn người lao động khi 26,2% số người được hỏi có điều kiện để ăn thịt, cá trong các bữa ăn hằng ngày. Điều này có nghĩa trong 100 người lao động thì chỉ có hơn 26 người có điều kiện ăn thịt, cá hàng ngày - con số khó tin và không dễ chấp nhận với nhiều người khi Việt Nam thuộc nhóm nước có chỉ số hạnh phúc đứng đầu khu vực Đông Nam Á.

Những con số khô khan này cho thấy thực trạng khó khăn mà đa số người lao động đang phải đối mặt, gợi mở sự chênh lệch rất lớn về mức sống, thể hiện sự đối lập đáng kinh ngạc giữa nhóm thu nhập cao và những người đang phải vật lộn mưu sinh.

Nó cũng cho thấy phần lớn người lao động đang sống trong tình trạng không đảm bảo về dinh dưỡng và chất lượng cuộc sống hàng ngày. Điều này không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người lao động, mà thậm chí tác động cả đến các quyết định hệ trọng hơn như lập gia đình và sinh con đẻ cái.

75,5% người lao động thu nhập không đáp ứng nhu cầu, thậm chí có người thu nhập chỉ đáp ứng 45% nhu cầu (Ảnh Cấn Dũng)

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, với vô vàn những chương trình an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm và nâng cao thu nhập… tại sao vẫn có tới 74% người lao động không thể mua thịt cá để ăn hàng ngày? Điều này đặt ra loạt câu hỏi đầy thách thức về hiệu quả của các chương trình và biện pháp an sinh xã hội đã được thực hiện.

Xóa đói giảm nghèo, đảm bảo cuộc sống tốt đẹp cho người dân (trong đó có người lao động) là một trong những mục tiêu quan trọng của mọi xã hội phát triển. Chính sách an sinh xã hội và các chương trình kích thích tạo việc làm đã được triển khai với hy vọng cải thiện cuộc sống của người lao động. Tuy nhiên, sự thực là phần đáng kể người lao động hiện nay vẫn đang phải đối mặt với thực tế khó khăn, không thể đảm bảo một bữa ăn đủ chất mỗi ngày.

Có nhiều yếu tố góp phần tạo nên hiện tượng đáng suy ngẫm này. Một trong những nguyên nhân cơ bản là sự chênh lệch về thu nhập trong xã hội. Dù đã có những chương trình chăm lo cho người nghèo và hội nhập xã hội, nhưng sự bất đối xứng về thu nhập vẫn tồn tại. Các chính sách nâng cao đời sống công nhân, người lao động chưa đạt được mục tiêu một cách toàn diện, người lao động vẫn rất khó khăn.

Một yếu tố quan trọng khác là tình trạng việc làm và thu nhập không đảm bảo. Các chương trình tạo việc làm có thể chưa đủ mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu của đa số người lao động. Ngoài ra, các yếu tố như lạm phát… cũng ảnh hưởng đến khả năng mua sắm, chi tiêu của người lao động.

Chỉ có 26,2% người lao động có điều kiện để ăn thịt, cá (Ảnh minh họa)

Đảm bảo một bữa ăn đủ chất hàng ngày không chỉ là tạo thu nhập cao hơn mà còn liên quan đến việc xây dựng một hệ thống hỗ trợ xã hội toàn diện, tăng cường giáo dục, tạo ra môi trường kinh doanh và việc làm bền vững. Do đó, các biện pháp giải quyết vấn đề này cần phải tập trung vào cả khía cạnh kinh tế, xã hội để đảm bảo rằng mọi người đều có cơ hội tiếp cận mức sống.

Những biện pháp không chỉ hướng đến việc giải quyết các khó khăn hiện tại mà còn là một phần trong chiến lược phát triển bền vững của quốc gia, tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế và xã hội dồi dào và bình đẳng.

Thực tế cho thấy chúng ta có rất nhiều khẩu hiệu, nhưng hành động chưa thực sự hiệu quả. Thay đổi tư duy và góc nhìn, đặt người lao động có thu nhập thấp vào trung tâm hành động của chúng ta. Việc biến khẩu hiệu thành hành động thực sự có thể tạo ra một tương lai tốt hơn cho tất cả mọi người và xây dựng một xã hội bình đẳng và phát triển bền vững.

Tạo cơ hội việc làm, đảm bảo giáo dục, hỗ trợ xã hội, tạo điều kiện để tăng thu nhập và xây dựng chính sách xã hội bền vững... được xác định là những giải pháp có thể thay đổi thực tế của những người đang gặp khó khăn.

Trước hết cần tạo ra môi trường thuận lợi để tạo việc làm ổn định và cơ hội kinh doanh cho người nghèo và người có thu nhập thấp. Điều này có thể thông qua hỗ trợ đào tạo nghề, tạo ra các chương trình khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp nhỏ. Hỗ trợ giáo dục và đào tạo để nâng cao trình độ học vấn và kỹ năng cho người nghèo. Điều này giúp họ có cơ hội tốt hơn trong việc tìm kiếm việc làm và nâng cao thu nhập.

Cung cấp các dịch vụ hỗ trợ xã hội như chăm sóc sức khỏe, chăm sóc trẻ em, chăm sóc người cao tuổi, để giảm bớt gánh nặng cho người nghèo và người có thu nhập thấp. Thực hiện các chương trình hỗ trợ thực phẩm và đảm bảo người nghèo có đủ thực phẩm dinh dưỡng và an toàn.

Đồng thời đảm bảo môi trường kinh doanh cạnh tranh, tạo điều kiện để người nghèo và người có thu nhập thấp có thể tạo ra thu nhập bằng cách tham gia vào hoạt động kinh doanh và sản xuất. Bao gồm việc thiết lập các chương trình bảo hiểm xã hội, chính sách hỗ trợ xã hội và tạo ra môi trường bình đẳng để mọi người có cơ hội phát triển.

Hành động, tạo ra những thay đổi cụ thể, bền vững là cách duy nhất để thực sự giải quyết vấn đề của người nghèo và người có thu nhập thấp, đảm bảo rằng mọi người đều có cơ hội sống một cuộc sống đầy đủ và trọn vẹn.