Nguồn: New York Times - Đồ họa: T.ĐẠT

Cựu tổng thống Donald Trump và các đồng minh của mình đã bị truy tố tại bang Georgia vào ngày 14-8 vì bị cáo buộc đã tìm cách lật ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 tại bang này. 

Các công tố viên đã vận dụng Đạo luật chống các tổ chức tội phạm gây ảnh hưởng và tham nhũng (RICO) của bang Georgia để đưa ra cáo buộc với cựu tổng thống, luật sư và các phụ tá khác của ông.

Cáo trạng lần này có gì khác biệt?

Đại bồi thẩm đoàn ở Georgia đã đưa ra bản cáo trạng dài 98 trang, nêu tên 19 bị cáo với tổng cộng 41 tội danh. Trong đó ông Trump bị truy tố 13 tội. Cáo trạng cũng nêu chi tiết hàng chục hành động của ông Trump và những người giúp ông trong ý đồ xóa bỏ thất bại trong cuộc bầu cử ở Georgia.

Bản cáo trạng ở Georgia đi xa hơn những cáo trạng trước đó vì đã truy tố ông Trump cùng 18 người khác, trong đó có chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows, luật sư Rudy Giuliani, quan chức Bộ Tư pháp Jeffrey Clark và các luật sư như John Eastman, Sidney Powell và Kenneth Chesebro.

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump tại Windham, New Hampshire, hôm 8/8. Ảnh: AFP

Ông Steve Okun, cố vấn cao cấp của công ty tư vấn địa chiến lược McLarty Associates, nhận định bản cáo trạng mới nhất đáng lo ngại hơn ba lần trước. Bởi lẽ nó được đưa ra theo luật tiểu bang chứ không phải luật liên bang, nên giả sử có tái đắc cử tổng thống, ông Trump vẫn không thể ân xá cho mình nếu bị kết tội.

"Mặc dù tất cả các phiên xét xử có thể phải đến sau bầu cử mới hoàn tất, nhưng đây là vụ án tại tòa ở bang Georgia, nơi tân tổng thống không có khả năng ân xá cho cựu tổng thống hoặc hủy bỏ cuộc điều tra này", ông Steve Okun giải thích. 

Công tố viên hạt Fulton, bà Fani Willis, cho biết theo cáo trạng, thay vì tuân thủ quy trình pháp lý của bang Georgia, các bị cáo đã tham gia một "tổ chức gian lận hình sự" nhằm lật ngược kết quả bầu cử. 

Quyết định truy tố được đại bồi thẩm đoàn ở TP Atlanta, bang Georgia đưa ra sau khi bà Willis trình bày các chứng cứ thu thập được trong quá trình điều tra hơn hai năm.

Ông Trump chiến thắng tại Georgia vào năm 2016, nhưng đã thất bại ở đây vào tháng 11-2020 trước ông Joe Biden với khoảng cách 12.000 phiếu. Ông Trump cùng đội ngũ của mình cho rằng cuộc bầu cử bị "đánh cắp". 

Bà Willis điều tra trên cơ sở cuộc gọi điện thoại được ghi âm vào ngày 2-1-2021 giữa ông Trump và ông Brad Raffensperger, quan chức bầu cử cấp cao nhất của bang Georgia và cũng là thành viên Đảng Cộng hòa. Trong đó ông Trump hối thúc ông Raffensperger "tìm" đủ số phiếu cần thiết để đảo ngược kết quả, nhưng ông Raffensperger đã từ chối.

Tổng thư ký Raffensperger họp báo tại thành phố Atlanta, bang Georgia, hồi tháng 12/2020. Ảnh: AP

Sẽ ít ảnh hưởng tới ông Donald Trump?

Ở tình thế hiện tại, việc ông Trump bị coi là một người vi phạm pháp luật hàng loạt rốt cuộc đã bị đưa ra trước công lý, hay là nạn nhân của sự chèn ép mang động cơ chính trị nhằm ngăn ông quay lại Nhà Trắng, sẽ phụ thuộc vào góc nhìn của mỗi người.

Đây là lần thứ tư ông Trump bị truy tố hình sự trong năm nay nhưng theo báo New York Times, các thăm dò cho thấy hầu hết người Mỹ đã có đánh giá của họ về ông Trump từ lâu. Theo tờ báo này, các bản cáo trạng sẽ củng cố thay vì làm xói mòn sự ủng hộ của các thành viên Đảng Cộng hòa với ông Trump.

Bà Sarah Longwell, chiến lược gia chính trị thuộc Đảng Cộng hòa, bình luận: "Đối với cử tri, các cáo trạng này giống như tiếng ồn ào không ngớt. Họ không thể phân biệt giữa Georgia (bang) và Jack Smith (công tố viên đặc biệt) bởi vì tất cả đều mờ nhạt trong một chu kỳ tin tức dài về việc ông Trump đang gặp rắc rối".

Ông Brendan O'Connor, giáo sư chính trị Mỹ tại Đại học Sydney, nói bản cáo trạng mới nhất càng tạo cơ hội cho cựu tổng thống Trump "đóng vai nạn nhân" nhiều hơn. Theo lập luận của ông Trump, việc đưa ra cáo trạng này chính là "can thiệp bầu cử hoặc thao túng bầu cử".

Theo báo New York Times, hiện không ai có thể nói chắc điều gì sẽ xảy ra nếu ông Trump trải qua hết phiên tòa này đến phiên tòa khác, trong bối cảnh nước Mỹ sắp bước vào cuộc bầu cử tổng thống 2024.

Các bên nói gì?

Sau khi bang Georgia công bố cáo trạng, đội ngũ pháp lý của cựu tổng thống Donald Trump cáo buộc công tố viên Fani Willis (đảng viên Đảng Dân chủ) đã điều tra vụ án dựa trên "các nhân chứng nuôi dưỡng những lợi ích cá nhân và chính trị của riêng họ".

Tối 14-8, ông Trump cũng phản ứng: "Công lý đã chính thức chết ở Mỹ. Một công tố viên cánh tả đã truy tố tôi mặc dù tôi không phạm tội gì".

Chủ tịch Hạ viện Kevin McCathy viết trên mạng xã hội X: "Ông Biden đã vũ khí hóa chính phủ để chống lại đối thủ chính trị hàng đầu của ông ta nhằm can thiệp cuộc bầu cử 2024. Bây giờ công tố viên cực hữu tại Georgia tiếp theo sự dẫn dắt của ông Biden để tấn công tổng thống Trump và dùng điều đó như để gây quỹ cho sự nghiệp chính trị của bà ta".

Trong khi đó hai thành viên hàng đầu của Đảng Dân chủ là lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer, và lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Hakeem Jeffries ra tuyên bố chung vào tối 14-8 để chỉ trích ông Trump, cho rằng ông đã dẫn đầu âm mưu kéo dài nhiều tháng để "đánh cắp cuộc bầu cử, phá hoại nền dân chủ, và lật ngược ý nguyện của người dân Georgia".