Theo đơn cầu cứu của các hộ dân nơi đây gửi tới Báo Pháp luật Việt Nam, năm 2008, ông Phạm Ngọc Dũng và bà Dương Thị Nguyệt sau khi nhận chuyển nhượng của bà Cao Thị Hồng mảnh đất có điện tích 3.632,7m2 đã phân thành 34 lô đất, chuyển nhượng hết cho các hộ dân. Mặc dù hình thức mua bán của ông Dũng, bà Nguyệt với các hộ dân chỉ là giấy tay nhưng sau đó những hộ dân này đã nhận đất và xây dựng nhà ở thành một khu dân cư sống vui vẻ, hòa thuận.

Theo ghi nhận của phóng viên hiện khu đất diện tích đất tranh chấp là 3.632,7m2 đất thuộc thửa số 136, tờ bản đồ số 79, tọa lạc tại phường 12, thành phố Vũng Tàu có 34 hộ dân với hơn 136 nhân khẩu đang sinh sống và các căn nhà đều có số nhà, tên đường. Đa số các hộ dân đều có sổ đăng ký hộ khẩu trên đúng địa chỉ mà họ đã mua đất và làm nhà từ năm 2009; 2010 cho đến nay

Bỗng dưng bị kiện

Sau gần 14 năm kể từ khi 34 hộ dân mua đất của ông Dũng, bà Nguyệt và làm nhà sinh sống ổn định, có gia đình đã có đến 3 thế hệ ở trong những căn nhà này. Đến năm 2022 ông Nguyễn Thanh Tuấn và bà Nguyễn Thị Diệu Hiền địa chỉ 136/3 Mạc Đĩnh Chi, phường 4, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu kiện 7 trong 34 hộ dân vì xây nhà trên đất mà ông Tuấn và bà Hiền đứng tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Khu phố yên bình của 34 hộ dân có nguy cơ bị xóa sổ.

Theo đơn trình bày của 34 hộ dân và phóng viên đã tìm hiểu xác minh thì được biết năm 2008 ông Dũng, bà Nguyệt sau khi nhận chuyển nhượng thửa đất 136 tờ bản đồ số 79 của bà Hồng thì đã cắt ra làm 34 thửa và bán giấy tay cho tất cả 34 hộ dân nói trên nhưng ngày 5/8/2013, bà Hồng và ông Dũng, bà Nguyệt ký văn bản hủy bỏ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất (số công chứng 481) tại Phòng Công chứng số 3, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mà hai bên ký ngày 17/3/2008. Lý do hủy bỏ: ông Dũng, bà Nguyệt không có khả năng thanh toán.

Năm 2014 bà Hồng lại ủy quyền cho bà Tăng Kim Huệ chuyển nhượng thửa đất này cho ông Nguyễn Thanh Tuấn và bà Nguyễn Thị Diệu Hiền. Theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BS 291888 do UBND thành phố Vũng Tàu cấp ngày 25/11/2014.

Ông Tuấn bà Hiền đã kiện 7/34 hộ dân về việc làm nhà trên đất của họ và ngày 8/11/2022 Tòa án nhân dân thành phố Vũng Tàu xét Sơ thẩm buộc 7 hộ dân phải tháo dỡ nhà để bàn giao lại đất cho ông Tuấn bà Hiền. 7 hộ dân làm đơn phúc thẩm và bản án Dân sự Tòa án Tòa Phúc thẩm số 54/2023/DS-PT ngày 26/04/2023 quyết định không thay đổi với bản án sơ thẩm và đề nghị Chi cục thi hành án dân sự thành phố Vũng Tàu lên kế hoạch tổ chức thi hành án để trả lại đất cho ông Tuấn và bà Hiền.

Quyết định thi hành án theo yêu cầu số 1444/QĐ-CCTHADS ngày 23/5/2023 của Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Theo Bản án (quyết định) nêu trên thì 7/34 hộ gia đình sẽ phải tự tháo dỡ căn nhà mà mình đã cả đời nỗ lực để xây dựng và nhận một khoản tiền đền bù chỉ có thể mua được vài m2 đất ở Thành phố Vũng Tàu.

Những căn nhà được xây dựng kiên cố có đầy đủ tên đường, số nhà.

Theo ghi nhận của phóng viên thì những ngôi nhà xây dựng trên thửa đất đều có số nhà đầy đủ, được cấp sổ hộ khẩu, có hợp đồng cung cấp điện, nước và còn được thực hiện nghĩa vụ thuế đất trên mảnh đất mà họ làm nhà và sinh sống. 

Ông Phan Bá Hoàng 65 tuổi là một trong 34 hộ dân đang sinh sống trên thửa đất thuộc 165 đường Đô Lương, phường 12, thành phố Vũng Tàu và cũng là một trong 7 hộ dân phải thi hành án cho biết: “Tôi mua mảnh đất này từ năm 2009 và làm nhà sinh sống yên ổn từ đó đến nay. Đến nay đã có 3 thế hệ sống trong căn nhà này, nghĩa vụ thuế đất chúng tôi nộp đầy đủ cho đến năm 2023 vậy mà đến nay bắt tôi tháo dỡ nhà với khoản tiền đền bù hơn 60 triệu đồng thì chỉ đủ mua 4m2 đất ở thành phố Vũng Tàu này thôi. Rồi gia đình tôi sẽ đi đâu, về đâu làm được gì với số tiền đó?”.

Vụ việc có nhiều dấu hiệu vi phạm

Theo công văn đề nghị kháng nghị theo thủ tục Giám đốc thẩm của chi cục THADS thành phố Vũng Tàu về vụ việc tranh chấp lô đất có diện tích 3.627,7m2 đất thuộc thửa số 136, tờ bản đồ số 79, tọa lạc tại phường 12, thành phố Vũng Tàu:

“Lô đất này ông Dũng, bà Nguyệt đã phân làm 34 lô và chuyển nhượng hết cho các hộ dân đang sinh sống ở trên đất gồm 34 hộ dân, với số lượng bình quân là 4 nhân khẩu/1 hộ dân (khoảng 136 nhân khẩu). Nội dung xét xử toàn bộ lô đất, nhưng cả hai cấp xét xử chỉ đưa 7 bị đơn (7 hộ dân) tham gia tố tụng còn lại 27 hộ dân không được tham gia tố tụng làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của các hộ dân, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng” theo quy định tại Điều 68 Luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định.

Dù bị kiện vì xây dựng nhà và sinh sống trên đất của người khác nhưng vẫn được thực hiện nghĩa vụ thuế cho đến nay.

Việc Ủy ban nhân dân thành phố Vũng Tàu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BS 291888 ngày 25/11/2014 cho ông Nguyễn Thanh Tuấn và bà Nguyễn Thị Diệu Hiền là không đúng quy định, bởi vì: Năm 2008, ông Dũng và bà Nguyệt sau khi nhận chuyển nhượng của bà Hồng đã phân thành 34 lô đất, chuyển nhượng hết cho các hộ dân. Các hộ dân đã nhận đất và xây dựng nhà ở sinh sống từ đó đến nay.

Năm 2014, Cao Thị Hồng (do bà Tăng Kim Huệ làm đại diện) ký Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với ông Nguyễn Thanh Tuấn và bà Nguyễn Thị Diệu Hiền. Các hộ dân (bị đơn) không được biết việc chuyển nhượng này, nên không phát sinh tranh chấp khiếu kiện. Thực tế, lô đất này khi chuyển nhượng cho ông Tuấn, bà Hiền là có phát sinh tranh chấp (tranh chấp giữa các hộ dân với ông Dũng, bà Nguyệt, bà Hồng).

Cơ quan cấp giấy không thực hiện trách nhiệm thẩm định đầy đủ bỏ qua việc các bên chuyển nhượng không còn quản lý, sử dụng thửa đất mà thực tế trên 34 hộ dân đã xây dựng nhà, đang sinh sống, quản lý, sử dụng thửa đất trên.

Xét về toàn bộ vụ án và việc tranh chấp liên quan đến lô đất có diện tích 3.627,7m2 đất thuộc thửa số 136, tờ bản đồ số 79, tọa lạc tại phường 12, thành phố Vũng Tàu của ông Nguyễn Thanh Tuấn và bà Nguyễn Thị Diệu Hiền liên quan đến 34 hộ gia đình và đã kiện 7 hộ; theo thông báo thụ lý số 288/2021/TB-TLVA ngày 28/6/2021 của Tòa án nhân dân thành phố Vũng Tàu thì ông Nguyễn Thanh Tuấn và bà Nguyễn Thị Diệu Hiền đang tiếp tục khởi kiện 06 hộ dân và buộc tháo dỡ nhà, di dời tài sản để trả lại đất.

Ngoài ra, ông Nguyễn Thanh Tuấn và bà Nguyễn Thị Diệu Hiền đang tiếp tục chuẩn bị khởi kiện đối với các hộ dân tiếp theo, nên cần phải xem xét cẩn trọng, khách quan, nếu xảy ra oan sai sẽ tạo thành “Điểm nóng” và ảnh hưởng rất lớn đến tình hình an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội tại địa phương.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.

Điều 68 Luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định:

Đương sự trong vụ án dân sự là cơ quan, tổ chức, cá nhân bao gồm nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Đương sự trong việc dân sự là cơ quan, tổ chức, cá nhân bao gồm người yêu cầu giải quyết việc dân sự và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án dân sự là người tuy không khởi kiện, không bị kiện, nhưng việc giải quyết vụ án dân sự có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ nên họ được tự mình đề nghị hoặc các đương sự khác đề nghị và được Tòa án chấp nhận đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Trường hợp việc giải quyết vụ án dân sự có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của một người nào đó mà không có ai đề nghị đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì Tòa án phải đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong việc dân sự là người tuy không yêu cầu giải quyết việc dân sự nhưng việc giải quyết việc dân sự có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ nên họ được tự mình đề nghị hoặc đương sự trong việc dân sự đề nghị và được Tòa án chấp nhận đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Trường hợp giải quyết việc dân sự có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của một người nào đó mà không có ai đề nghị đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì Tòa án phải đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong việc dân sự.”