Ông Hải được đưa đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM ngày 10/8 trong tình trạng tri giác lơ mơ, liệt nửa người. Hai ngày trước khi nhập viện, ông Hải uống một lon bia, sau đó chóng mặt, nhức đầu, nôn, nghi ngờ đột quỵ.

Kết quả chụp MRI 3 Tesla ghi nhận ông có khối xuất huyết não 4 cm. Khối máu tụ lớn, chèn ép các cơ quan thần kinh chịu trách nhiệm chức năng vận động, ngôn ngữ. Theo ThS.BS.CKII Chu Tấn Sĩ, Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh, Trung tâm Thần kinh, nếu không mổ khẩn, người bệnh có nguy cơ liệt, tàn phế, nói khó, nhìn mờ, tử vong.

Người bệnh bỏ lỡ thời gian "vàng" cấp cứu đột quỵ. Khối lượng máu tụ lớn, mạch máu vỡ tiếp tục chảy làm tăng áp lực nội sọ. Sau hội chẩn, các bác sĩ quyết định mổ não thức tỉnh (bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, có thể giao tiếp, cử động) giúp đánh giá hiệu quả mổ thuận lợi.

Bác sĩ Tấn Sĩ giải thích nếu bệnh nhân được gây mê toàn thân, thở máy, kiểm soát bằng thuốc dễ dàng nhưng khó kiểm soát tối ưu di chứng hẫu phậu. Độ khó và nguy hiểm của mổ não thức tỉnh cao hơn nhiều lần so với mổ có gây mê toàn thân. Trường hợp không có máy móc tân tiến và kỹ thuật gây tê cục bộ chính xác, ca mổ thức tỉnh khó thực hiện được.

Bác sĩ Tấn Sĩ cho biết thêm robot AI Modus V Synaptive và hệ thống định vị Neuro-Navigation AI dẫn đường giúp ê kíp tự tin, tăng tỷ lệ thành công. Đây là bệnh nhân đầu tiên tại bệnh viện Tâm Anh mổ não thức tỉnh bằng các thiết bị định vị, robot mới nhất trong lĩnh vực phẫu thuật thần kinh.

Bác sĩ Tấn Sĩ xem xét khối máu tụ và các bó sợi thần kinh trong não người bệnh trước khi mổ. Ảnh: Nguyễn Trăm

BS.CKII Lưu Kính Khương, Trưởng khoa Gây mê Hồi sức, lên kế hoạch kiểm soát đường thở, huyết áp, chức năng thần kinh. Bác sĩ dùng máy siêu âm ngay tại chỗ để xác định chính xác 4 nhánh thần kinh lên đỉnh đầu (nơi vết mổ diễn ra), gây tê cục bộ nhằm phong tỏa đúng 4 nhánh này.

Bác sĩ tính toán liều lượng thuốc để người bệnh tỉnh táo khi phẫu thuật nhưng không đau, nôn hay động kinh. Người bệnh được kiểm soát chức năng thần kinh, vận động nhằm tránh kích động, đau, cựa quậy dẫn đến phù não.

Bác sĩ Khương gây tê cục bộ cho người bệnh trước ca mổ. Ảnh: Nguyễn Trăm

Trước khi phẫu thuật, robot AI Modus V Synaptive hòa hình các hình ảnh chụp MRI, DTI, CT, DSA... của người bệnh. Toàn bộ cấu trúc não, các bó sợi thần kinh và khối máu tụ hiện rõ trên cùng một hình ảnh 3D. Bác sĩ Tấn Sĩ mổ mô phỏng trên phần mềm chuyên dụng của robot, chọn vị trí mở hộp sọ, đường phẫu thuật tiếp cận khối máu tụ an toàn nhất, tránh cắt nhầm bó dẫn truyền thần kinh và mô não lành xung quanh.

Trong ca phẫu thuật thực tế, bác sĩ chỉ rạch da đầu 5 cm, khoan mở nắp sọ ba cm, sau đó cắt mở màng cứng. Não bộ người bệnh căng, đập yếu. Theo đường dẫn đã xác định từ cuộc mổ mô phỏng, có robot cảnh báo bằng các tín hiệu xanh, vàng, đỏ, như đèn giao thông, bác sĩ đặt ống chuyên dụng brainpath chính xác vào ổ máu tụ trong bán cầu não phải, hút ra khoảng 40 ml máu cục, đen đặc.

Bác sĩ Tấn Sĩ vừa mổ vừa nói với bệnh nhân "Tôi đang lấy máu tụ trong não ra, anh thấy dễ chịu hơn không?", ông Hải đáp "Dễ chịu hơn rất nhiều". Bác sĩ còn yêu cầu người bệnh co chân trái, phải... để chắc chắn các chức năng được bảo tồn tối đa.

Khi máu tụ trong não được loại bỏ hết, ông Hải hát theo bác sĩ bài "Lâu đài tình ái". Trong khi đó, ê kíp tiếp tục vá màng cứng, đặt lại nắp sọ và khâu da.

Người bệnh trò chuyện, hát trong khi bác sĩ mổ não.

Kết thúc 30 phút mổ, ê kíp và bệnh nhân đều vui mừng. Ông Hải nói bất ngờ khi bác sĩ khoan sọ não, lấy máu tụ mà vẫn tỉnh, không đau, như một giấc mơ. Ra khỏi phòng phẫu thuật, ông gặp người thân, gọi điện thoại về cho gia đình.

Nửa ngày sau, kết quả chụp CT 768 lát cắt cho thấy người bệnh không còn máu tụ trong não, vận động, nhận thức bình thường. Người bệnh được theo dõi thêm, dự kiến xuất viện vài ngày tới.

Bác sĩ Tấn Sĩ (ngoài cùng, bên trái) và ê kíp mổ não thức tỉnh cho người bệnh bằng robot AI. Ảnh: Nguyễn Trăm

Bác sĩ Tấn Sĩ cho biết thêm mỗi phút sau đột quỵ có khoảng hai triệu tế bào não chết. Cấp cứu đột quỵ càng sớm càng tốt. Mổ não thức tỉnh bằng robot AI Modus V Synaptive hiệu quả cho người bệnh xuất huyết não do đột quỵ, vỡ túi phình mạch não hoặc mổ vùng não chịu trách nhiệm chức năng vận động, nhất là khi các kỹ thuật truyền thống khó thành công.

Bác sĩ bệnh viện Tâm Anh TP HCM lên kế hoạch áp dụng phương pháp này cho bệnh nhân u não để nâng cao hiệu quả điều trị, bảo tồn tối đa chức năng thần kinh.