Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn trả lời câu hỏi của phóng viên tại họp báo chiều nay 5.8 (Ảnh NHẬT BẮC)

Liên quan đến việc điều chỉnh học phí đại học ở Việt Nam trong năm học 2023-2024. Dự thảo sửa đổi Nghị định số 81/2021/NĐ-CP của Chính phủ đã gây nhiều tranh cãi và tạo ra nhiều tác động đối với hệ thống giáo dục đại học.

Trong bối cảnh dịch bệnh và khó khăn về tài chính đối với nhiều học sinh và phụ huynh, quyết định không tăng học phí đại học (ĐH) trong năm học 2023-2024 đã mang lại nhiều ưu điểm nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho hệ thống giáo dục.

Ưu điểm:

1. Hỗ trợ tài chính cho học sinh và gia đình: Quyết định không tăng học phí giúp giảm bớt gánh nặng tài chính đối với các học sinh và gia đình, đặc biệt là trong thời kỳ khó khăn do dịch bệnh và lạm phát.

2. Tạo động lực học tập: Mức học phí ổn định có thể giúp tạo động lực học tập cho học sinh, giúp họ tập trung vào việc học hơn là lo lắng về tài chính.

3. Du lịch đào tạo cho mọi người: Không tăng học phí làm cho việc tiếp cận giáo dục ĐH trở nên dễ dàng hơn đối với nhiều người, đảm bảo tính công bằng trong việc truy cập kiến thức và cơ hội học tập.

4. Sự ổn định trong lập kế hoạch tài chính: Cho các học sinh và trường ĐH cơ hội lập kế hoạch tài chính dài hạn mà không cần điều chỉnh đột ngột do biến đổi học phí.

Thách thức:

1. Áp lực tài chính đối với các trường ĐH: Quyết định không tăng học phí đặt ra thách thức về nguồn tài chính cho các trường ĐH, khiến họ phải tìm kiếm các nguồn thu khác để duy trì chất lượng đào tạo.

2. Khả năng duy trì chất lượng đào tạo: Áp lực tài chính có thể ảnh hưởng đến khả năng duy trì và nâng cao chất lượng đào tạo của các trường ĐH, đặc biệt là khi các nguồn thu từ học phí chiếm tỷ lệ cao trong nguồn lực của họ.

3. Thiếu sự đa dạng trong nguồn thu: Dựa vào học phí là nguồn thu chính có thể gây thiếu sự đa dạng trong nguồn thu của các trường ĐH, làm cho họ phụ thuộc quá mức vào một nguồn thu duy nhất.

4. Hiệu ứng trễ trong việc điều chỉnh: Quyết định không tăng học phí có thể tạo ra hiệu ứng trễ, khi một số trường đã thông báo kế hoạch tăng học phí trước khi quyết định này được đưa ra. Điều này có thể ảnh hưởng đến nguyện vọng xét tuyển của học sinh.

5. Khả năng duy trì đội ngũ giảng viên: Các trường ĐH có thể gặp khó khăn trong việc duy trì và phát triển đội ngũ giảng viên với nguồn lực hạn chế từ việc không tăng học phí.

Thí sinh tìm hiểu các chương trình đào tạo của Trường Đại học Thương mại.

Theo đánh giá của Bộ GDĐT, nguồn thu của các trường ĐH hiện nay chủ yếu vẫn là từ học phí. Các nguồn thu từ dịch vụ khác chiếm tỷ lệ rất thấp. TS Lê Viết Khuyến - nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GDĐT) cho rằng, trên thực tế, vẫn có những trường ĐH dù nguồn lực đầu tư không nhiều nhưng sử dụng rất hiệu quả; nhận hỗ trợ ít từ ngân sách, học phí cũng không tăng nhiều nhưng chất lượng đào tạo lại tăng mạnh. Vì vậy, dù năm nay chưa tăng học phí nhưng ngay cả với những năm sau, các trường cũng cần cải thiện năng suất và hiệu quả quản lý, khi đó giảm chi phí, giảm áp lực lên sinh viên, học phí tăng hợp lý đi kèm với các chính sách hỗ trợ để mọi người đủ năng lực học đều có cơ hội tiếp cận với giáo dục ĐH nếu mong muốn.

Quyết định không tăng học phí ĐH trong năm học 2023-2024 mang lại lợi ích đối với học sinh và gia đình, tạo sự ổn định trong môi trường học tập. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra các thách thức đối với tài chính và chất lượng đào tạo của các trường ĐH. Để đối phó, các trường cần tìm kiếm các nguồn thu đa dạng và cải thiện hiệu suất quản lý để đảm bảo sự phát triển bền vững của hệ thống giáo dục ĐH.

Cần có một cái nhìn tổng quan về tình hình hiện tại của việc điều chỉnh học phí đại học ở Việt Nam và tác động đối với cả học sinh và các trường ĐH.