Đây là nội dung đáng chú ý trong Nghị quyết 74/NQ-CP (Nghị quyết 74 2025) ban hành Kế hoạch thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (Kế hoạch) của Chính phủ, ngày 07/4/2025.

Viện ban hành Kế hoạch nhằm xác định rõ lộ trình, các công việc phải thực hiện trong từng thời điểm, bảo đảm phù hợp với thực tiễn nhằm thực hiện thành công các mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ, giải pháp nêu tại các Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Đồng thời, Phân công rõ nhiệm vụ, trách nhiệm và sự phối hợp giữa các bộ, ngành liên quan, tỉnh (thành) ủy, HĐND, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và cơ quan có liên quan trong việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện.

Tổng kết sắp xếp đơn vị hành chính các cấp trước 20/9

Theo Kế hoạch, trước ngày 18/4, Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai đến các bộ, ngành Trung ương và các địa phương ngay sau Hội nghị quán triệt của Bộ Chính trị.

Về việc thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã, UBND cấp tỉnh lập hồ sơ đề án trước ngày 1/5. Bộ Nội vụ thẩm định, lập hồ sơ đề án của Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước ngày 30/5.

Về thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, theo Kế hoạch, trước ngày 01/5, UBND cấp tỉnh lập hồ sơ đề án. Trước ngày 30/5, Bộ Nội vụ lập hồ sơ đề án của Chính phủ để trình Quốc hội. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp thẩm tra, Quốc hội xem xét, thông qua trước ngày 20/6.

Kế hoạch nêu rõ: Tổng kết việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp trước ngày 20/9. Trình Chính phủ ban hành Nghị định về số lượng Phó Chủ tịch UBND các cấp trước 30/6.

Dự kiến hoàn tất sáp nhập tỉnh thành trước 20/6 (Ảnh minh hoạ: VOV)

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Chính phủ đặt ra trong kế hoạch lần này là hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật và các văn bản hướng dẫn để làm cơ sở cho việc sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp.

Chính phủ giao các bộ, ngành Trung ương chủ động đề xuất và trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc tự ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn nhằm giải quyết những vấn đề liên quan đến việc sắp xếp đơn vị hành chính, chấm dứt hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện và đảm bảo bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động ổn định, không bị gián đoạn, không để xảy ra khoảng trống pháp lý. Hạn chót thực hiện là ngày 30/6.

Các bộ, cơ quan ngang bộ có trách nhiệm rà soát chức năng, quyền hạn, thẩm quyền và thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý của mình ở cấp huyện, đồng thời xác định những nội dung có thể phân cấp từ Trung ương xuống cấp tỉnh và cấp xã. Trên cơ sở đó, các cơ quan chủ động ban hành hoặc đề xuất Chính phủ ban hành văn bản phù hợp với luật, nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Thời hạn hoàn thành trước ngày 30/6.

Bộ Nội vụ được giao chủ trì và thực hiện nhiều nhiệm vụ: Trước ngày 30/4; Trình Chính phủ để trình Quốc hội ban hành Luật thay thế Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và Luật thay thế Luật Cán bộ, Công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2019). Trước ngày 8/4: Trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự thảo Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025. Trước ngày 30/6: Chủ trì, phối hợp với các bộ ngành trình Chính phủ ban hành hàng loạt nghị định quan trọng như: Nghị định thay thế Nghị định số 61/2018 về cơ chế một cửa, một cửa liên thông; Nghị định quy định số lượng Phó Chủ tịch UBND và quy trình liên quan đến nhân sự UBND các cấp; Nghị định quy định tổ chức cơ quan chuyên môn tại UBND phường, xã, đặc khu; Nghị định sửa đổi, bổ sung bảng phụ cấp chức vụ lãnh đạo trong các cơ quan Nhà nước và lực lượng vũ trang; Thông tư hướng dẫn về phụ cấp khu vực, thu hút và mức lương tối thiểu theo địa bàn.

Sắp xếp hệ thống thuế, kho bạc, hải quan phù hợp mô hình mới

Trước ngày 1/11, Bộ Nội vụ cũng cần ban hành Thông tư về lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, phối hợp hướng dẫn tiêu chuẩn chức danh, chế độ chính sách với cán bộ, công chức xã, phường, đặc khu, và phương án bố trí nhân sự sau sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã.

Bên cạnh đó, trước ngày 10/4, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với các bộ ngành tham mưu phương án tổ chức lại các cơ quan như: thuế, kho bạc Nhà nước, hải quan, bảo hiểm xã hội, ngân hàng... phù hợp mô hình chính quyền 2 cấp.

Về nhiệm vụ của các bộ ngành liên quan, Kế hoạch nêu rõ: Bộ Tư pháp trước ngày 15/5 trình Chính phủ các đề xuất sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và Nghị quyết số 190. Trước ngày 10/4, Bộ ban hành hướng dẫn xử lý các vấn đề liên quan đến hộ tịch, lý lịch tư pháp, biện pháp bảo đảm và phân công các bộ ngành xây dựng Nghị định liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương.

Hệ thống thuế, kho bạc, hải quan sẽ được sắp xếp để phù hợp mô hình mới (Ảnh minh hoạ: VnEconomy)

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Trước ngày 10/4, hướng dẫn việc rà soát, điều chỉnh các nội dung liên quan đến chương trình nông thôn mới, giảm nghèo bền vững tại các đơn vị hành chính được sắp xếp.

Bộ Công an: Trước ngày 10/4, hướng dẫn thu hồi và cấp mới con dấu, cập nhật địa chỉ cư trú và thông tin căn cước công dân, xử lý vướng mắc về lý lịch tư pháp và cung cấp số liệu dân cư.

Bộ Quốc phòng: Trước ngày 10/4, ban hành hướng dẫn xác định đơn vị hành chính biên giới, xây dựng khu vực phòng thủ và tổ chức lực lượng dân quân tự vệ phù hợp mô hình chính quyền mới.

Bộ Tài chính: Trước ngày 10/4, hướng dẫn điều chỉnh dự án đầu tư, thông tin đăng ký kinh doanh, cấp giấy phép sau khi địa giới đơn vị hành chính thay đổi; tham mưu hỗ trợ tài chính cho các địa phương khó khăn.

Bộ Dân tộc và Tôn giáo: Trước ngày 10/4, hướng dẫn thực hiện các chính sách theo Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại các đơn vị hành chính được tổ chức lại.