BNgày 10/7, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành văn bản số 1511/TB-TTNH3 thông báo kết luận thanh tra Ngân hàng TNHH MTV Shinhan Việt Nam (Shinhan Bank), trong đó chỉ ra nhiều vi phạm, thiếu sót.
Shinhan Bank Việt Nam (ảnh minh họa).
Theo kết luận thanh tra, Shinhan Bank Việt Nam là ngân hàng 100% vốn nước ngoài, được thành lập và hoạt động theo Giấy phép hoạt động số 341/GP-NHNN do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cấp ngày 29/12/2008 (Giấy phép 341), thời hạn hoạt động là 99 năm kể từ ngày ký Giấy phép; được cấp đổi bởi Giấy phép số 106/GP-NHNN ngày 17/12/2019 (Giấy phép 106) và các Quyết định sửa đổi, bổ sung Giấy phép hoạt động. Vốn điều lệ tại 31/10/2024 là 5.710 tỷ đồng.
Trụ sở chính tại tầng 1, 2, 3, 20, 21, 22, 23, Tháp B, Khu thương mại dịch vụ kết hợp nhà ở cao tầng tại lô đất 1- 13 thuộc Khu chức năng số 1-số 15, đường Trần Bạch Đằng, phường Thủ Thiêm, thành phố Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam (nay là số 15, đường Trần Bạch Đẳng, phường An Khánh, thành Phố Hồ Chí Minh, Việt Nam). Người đại diện theo pháp luật là ông Kang Gew Won -Tổng giám đốc.
Các hoạt động được phép thực hiện: Hoạt động huy động vốn; hoạt động cấp tín dụng; dịch vụ thanh toán, mở tài khoản và ngân quỹ; tham gia thị trường ngoại tệ liên ngân hàng; cung ứng dịch vụ ngoại hối trên thị trường trong nước và thị trường quốc tế; vay, cho vay, gửi, nhận gửi vốn của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo quy định của pháp luật.
Cơ cấu tổ chức tại Trụ sở chính gồm: Hội đồng thành viên; Ban kiểm soát; Tổng giám đốc; Ban Điều hành (gồm Tổng giám đốc và các Phó Tổng giám đốc); Các Ủy ban, Hội đồng trực thuộc Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc; Bộ phận Kiểm toán nội bộ trực thuộc Ban kiểm soát; các Cụm, Khối, Phòng chuyên môn.
Trong đó, 3 Ủy ban/Hội đồng trực thuộc Hội đồng thành viên gồm Ủy ban nhân sự, Ủy ban Quản lý rủi ro, Hội đồng xử lý rủi ro; 6 Hội đồng trực thuộc Tổng giám đốc gồm: Hội đồng quản lý tài sản nợ – tài sản có, Hội đồng rủi ro, Hội đồng quản lý vốn, Hội đồng quản lý nhân sự, Hội đồng kiểm soát nội bộ, Hội đồng tín dụng; 5 Cụm (Cụm Bán lẻ, Cụm Doanh nghiệp và thị trường vốn, Cụm Kinh doanh thẻ và thanh toán, Cụm Tín dụng, Cụm Ngân hàng tương lai) gồm 10 khố (Khối Kinh doanh bán lẻ, Khối Smartcreditcard, Khối Doanh nghiệp, kinh doanh và đầu tư, Khối Thị trường vốn, Khối Tín dụng, Khối Chiến lược, Khối Công nghệ thông tin, Khối Hỗ trợ kinh doanh, Khối Pháp chế và tuân thủ, Khối Quản lý rủi ro) chia thành 38 Phòng/Trung tâm/Học viện.
Thời điêm 31/10/2024, mạng lưới hoạt động của Shinhan Bank Việt Nam gồm: Trụ sở chính, 29 chi nhánh tại 14 tỉnh, thành phố và 22 phòng giao dịch trực thuộc 11 chi nhánh trên 4 tỉnh, thành phố (TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đồng Nai, Hải Phòng)¹, 1 Văn phòng đại diện. Số lượng nhân sự toàn hệ thống gồm 2.409 người, trong đó nhân sự có trình độ đại học chiếm 85,5%; trình độ trên đại học chiếm 10,8%.
Ngân hàng mẹ của Shinhan Bank Việt Nam là Ngân hàng Shinhan Hàn Quốc có trụ sở tại Seoul Hàn Quốc và là một trong những ngân hàng lớn nhất tại Hàn Quốc với tổng tài sản 378,7 tỷ USD, vốn chủ sở hữu 25 tỷ USD (trong đó vốn điều lệ 5,39 tỷ USD), 710 chi nhánh trong nước và nước ngoài (tập trung chủ yếu tại Hàn Quốc: 693 chi nhánh). Kết quả xếp hạng tín nhiệm Moody's: Aa3; S&P: A+; Fitch: A.
Theo kết luận, trong thời kỳ thanh tra, các hoạt động chính mà Ngân hàng Shinhan Bank Việt Nam thực hiện theo Giấy phép 106 (cấp đổi Giấy phép 341) và các Quyết định sửa đổi, bổ sung Giấy phép hoạt động gồm: Hoạt động huy động vốn, hoạt động cấp tín dụng, dịch vụ thanh toán và ngân quỹ, tham gia trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, cung ứng dịch vụ ngoại hối trên thị trường trong nước và thị trường quốc tế;….
Chiến lược kinh doanh tổng thể của Ngân hàng Shinhan Bank Việt Nam là nâng cao năng lực tài chính, năng lực cạnh tranh, hiệu quả hoạt động kinh doanh; phát triển dịch vụ ngân hàng và khai thác sử dụng tốt các nguồn lực vốn, công nghệ và nguồn nhân lực để phấn đấu trở thành ngân hàng nước ngoài số 1 tại Việt Nam phục vụ khách hàng tốt nhất, ngân hàng hàng đầu về Ngân hàng số; tiếp tục lành mạnh hóa, chuẩn hóa, cải thiện tình hình tài chính, nâng cao năng lực quản trị của Ngân hàng theo quy định pháp luật và tiêu chuẩn quốc tế…
Kết luận thanh tra Shihan Bank Việt Nam.
Kết quả thanh tra đã ghi nhận những mặt đạt được và chỉ ra một số vi phạm, tồn tại của Shinhan Bank.
Những mặt đạt được
Sau 16 năm đi vào hoạt động, Shinhan Bank Việt Nam đã thiết lập một bộ máy tổ chức gồm Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát, Người điều hành, các Cụm, Khối, Phòng/Bộ phận thuộc Trụ sở chính, Chi nhánh và các Ủy ban/Hội đồng trực thuộc Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc, giúp việc cho Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát, Tổng giám đốc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao. Về cơ bản, cơ cấu tổ chức bộ máy của Shinhan Bank Việt Nam đảm bảo quy định pháp luật và đáp ứng được yêu cầu quản lý, hoạt động của Ngân hàng trong điều kiện hiện tại.
Shinhan Bank Việt Nam đã ban hành Điều lệ và hệ thống chính sách, cơ chế, quy trình, quy định nội bộ, thiết lập hệ thống công nghệ thông tin và vận hành hệ thống thông tin quản lý để điều hành công tác tổ chức và hoạt động của Ngân hàng. Việc cung ứng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng của Shinhan Bank Việt Nam đã góp phần hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh, tiêu dùng của các tổ chức, cá nhân tại Việt Nam.
Trong thời kỳ thanh tra, Hội đồng thành viên, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát Trưởng Ban kiểm soát và Tổng giám đốc của Ngân hàng Shinhan Bank Việt Nam đều đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 (chưa phát sinh thay thế/bổ nhiệm mới nhân sự thuộc Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát, Tổng giám đốc từ khi Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 có hiệu lực đến 31/10/2024) và đã thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật và quy định nội bộ của Shinhan Bank Việt Nam.
Phạm vi và quy mô hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Shinhan Bank Việt Nam phát triển tương đối nhanh và toàn diện. Shinhan Bank Việt Nam chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng truyền thống (hoạt động cấp tín dụng, hoạt động huy động vốn…).
Nợ xấu chiếm tỷ trọng nhỏ trên tổng nợ và dư nợ tín dụng đối với khách hàng là cá nhân, tổ chức kinh tế; dư nợ cấp tín dụng đối với khách hàng liên quan đến các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao như kinh doanh chứng khoán, kinh doanh bất động sản ở mức thấp; không phát sinh cấp tín dụng đối với dự án BT, BOT.
Shinhan Bank Việt Nam đã ban hành các quy định nội bộ liên quan đến các nội dung thanh tra theo quy định pháp luật, thực hiện các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và các chính sách nội bộ, quyết định, nghị quyết của Hội đồng thành viên trong đó có việc điều hành tăng trưởng tín dụng; giảm lãi suất cho vay, có các gói tín dụng ưu đãi góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, cá nhân; hỗ trợ lãi suất và thực hiện bảo vệ bí mật Nhà nước trong ngành ngân hàng,…
Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của Shinhan Bank Việt Nam trong thời kỳ thanh tra năm sau cao hơn năm trước. Kết quả thanh tra chưa phát hiện Shinhan Bank VN vượt giới hạn, tỷ lệ cấp tín dụng đối với một khách hàng, một khách hàng và người có liên quan hoặc vi phạm quy định pháp luật về phân loại nợ, trích lập dự phòng và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro.
Vi phạm, tồn tại, sai sót
Bên cạnh những mặt đạt được, kết quả thanh tra đã phát hiện Shinhan Bank Việt Nam có một số vi phạm, tồn tại như sau:
Về hoạt động quản trị điều hành: Biên bản họp Hội đồng rủi ro Quý II/2024 và quý III/2024 có nội dung chưa đúng với thực tế và quy định nội bộ.
Về hoạt động cấp tín dụng đối với khách hàng lớn và hoạt động xử lý nợ xấu, thu hồi nợ sau khi xử lý rủi ro: Kết quả thanh tra cho thấy có tồn tại (quy định chưa rõ hoặc chưa thống nhất) liên quan đến nội dung phí thời hạn bảo lãnh; phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro; cho vay với mục đích kinh doanh bắt động sản; quản lý rủi ro, kiểm soát đối với cấp tín dụng để kinh doanh bất động sản, khách hàng, khách hàng và người có liên quan ở mức từ 1% vốn tự có của ngân hàng trở lên; định giá lại tài sản bảo đảm.
Việc cấp tín dụng và hoạt động xử lý nợ xấu, thu hồi nợ sau khi xử lý rủi ro đối với các khách hàng có một số vi phạm, tồn tại về Hợp đồng tín dụng; thẩm định và xét duyệt cấp tín dụng; giải ngân vốn vay; kiểm tra, giám sát vốn vay; tài sản bảo đảm; thực hiện các biện pháp quản lý nợ xấu theo quy định nội bộ.
Về hoạt động mua, bán ngoại tệ, chuyển tiền ra nước ngoài: Kết quả kiểm tra chọn mẫu giao dịch mua, bán ngoại tệ cho thấy, một số thỏa thuận mua, bán ngoại tệ thiếu thông tin về cặp đồng tiền giao dịch, tỷ giá giao dịch theo quy định pháp luật.
Về việc chấp hành quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố: Kết quả kiểm tra chọn mẫu cho thấy, thông tin báo cáo của 2 giao dịch tại tệp thông tin mà Shinhan Bank Việt Nam đã báo cáo cho Ngân hàng Nhà nước về người chuyển tiền, người thụ hưởng chưa chính xác theo hướng dẫn định dạng báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử trong nước tại Phụ lục 2 Công văn số 4878/TTGSNH5 ngày 31/10/2023 của Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng.
Những vi phạm, tồn tại nêu trên của Shinhan Bank Việt Nam chủ yếu do những nguyên nhân chính sau đây:
Nguyên nhân khách quan, trong quá trình hoạt động kinh doanh, hoạt động cấp tín dụng đối với khách hàng lớn tiềm ẩn rủi ro, nhóm khách hàng, hoạt động xử lý nợ xấu và thu hồi nợ ngoại bảng sau khi xử lý rủi ro vẫn còn một số bất cập do khách hàng không kịp thời gửi thông tin, tài liệu cho Ngân hàng; khách hàng cố tình trì hoãn, không thực hiện đúng các nội dung trong hợp đồng tín dụng; sau khi vay vốn tại Shinhan Bank Việt Nam, khách hàng chủ yếu sinh sống ở nước ngoài dẫn đến khó khăn cho Ngân hàng trong việc liên lạc.
Nguyên nhân chủ quan, do sơ suất, thiếu sót của cán bộ/bộ phận làm trực tiếp trong quá trình thực hiện; thiếu sự rà soát kỹ lưỡng của cán bộ, bộ phận kiểm soát, rà soát, phê duyệt để phát hiện kịp thời các tồn tại.
Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát, Tổng giám đốc của Ngân hàng Shinhan Bank VN trong từng thời kỳ chịu trách nhiệm chung đối với các vì phạm, tồn tại nêu trên, trong đó chịu trách nhiệm cao nhất là Tổng giám đốc (người đại diện theo pháp luật của Shinhan Bank Việt Nam).
Lãnh đạo các đơn vị, phòng ban, chi nhánh Shinhan Bank Việt Nam (qua từng thời kỳ) chịu trách nhiệm chung về quản lý, điều hành để xảy ra những vi phạm, tồn tại thuộc phạm vi quản lý.
Các cá nhân có liên quan trực tiếp đến các vi phạm, tồn tại chịu trách nhiệm trong việc thực hiện, tham mưu, rà soát, kiểm soát, phê duyệt liên quan đến từng trường hợp vi phạm, tồn tại.
Căn cứ kết quả thanh tra, Đoàn thanh tra đã yêu cầu Shinhan Bank Việt Nam báo cáo, giải trình về các vi phạm, tồn tại; đồng thời yêu cầu Shinhan Bank Việt Nam kịp thời đề ra những biện pháp phòng ngừa, khắc phục vi phạm, tồn tại và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động ngân hàng.
Các phát hiện về vi phạm và tồn tại nêu trên của Shinhan Bank Việt Nam không thuộc phạm vị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định số 88/2019/NĐ-CP ngày 14/11/2019 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng (đã được sửa đổi, bổ sung), do vậy không áp dụng các biện pháp xử lý theo thẩm quyền.
Kết luận thanh tra đưa ra một số kiến nghị đối với Shinhan Bank Việt Nam.
Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát, Ban điều hành Shinhan Bank Việt Nam nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác quản trị, điều hành, kiểm tra, kiểm soát để bảo đảm an toàn hoạt động, tuân thủ quy định pháp luật; đồng thời chấn chỉnh, chỉ đạo trong toàn hệ thống nghiêm túc rút kinh nghiệm đối với các vi phạm, tồn tại đã được phát hiện nêu tại Kết luận thanh tra.
Tổng giám đốc, Ban kiểm soát căn cứ chức năng nhiệm vụ chỉ đạo các bộ phận chức năng tăng cường công tác rà soát, kiểm tra, kiểm toán các quy trình, quy định nội bộ và việc triển khai thực hiện quy định nội bộ, quy định pháp luật trong các hoạt động nghiệp vụ nhằm phát hiện kịp thời các tồn tại, hạn chế để khắc phục kịp thời, đảm bảo hoạt động của Ngân hàng tuân thủ quy định pháp luật.
Rà soát, bổ sung, chỉnh sửa các quy định nội bộ, hợp đồng tín dụng còn tồn tại, thiếu sót; khắc phục tồn tại liên quan đến giải ngân vốn vay, tài sản bảo đảm; nâng cao chất lượng công tác thẩm định tín dụng trước khi cấp tín dụng; công tác kiểm tra, giám sát sau cho vay.