Formaldehyde được xếp vào loại hóa chất độc hại đối với sức khỏe con người. Cơ thể con người nếu tiếp xúc với formaldehyde thời gian dài dù hàm lượng cao hay thấp cũng gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho da và hệ thống hô hấp, các bệnh về bạch cầu, gây ung thư nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là ung thư đường hô hấp như mũi, họng... Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) cho hay, nhóm người dễ bị ảnh hưởng bởi formaldehyde nhất là trẻ em, người cao tuổi, những người bị hen suyễn và gặp các rắc rối về đường hô hấp.
Formaldehyde tồn tại trong vải là hoàn toàn có thể, không phân biệt vải dệt của nhà máy hay vải dệt thủ công truyền thống. Formaldehyde tồn tại trong vải do được sử dụng trong công đoạn in nhuộm và hoàn tất nhằm giữ màu, tạo liên kết ngang để chống nhăn trong khâu hoàn tất, chống nấm mốc.
Tại Việt Nam, theo Thông tư số 07/2018/TT-BCT về việc sửa đổi Thông tư số 21/2017/TT-BCT do Bộ Công Thương ban hành, từ ngày 01/01/2019, các sản phẩm dệt may, hàng may mặc trước khi đưa ra thị trường bắt buộc phải được chứng nhận phù hợp quy chuẩn QCVN 01:2017/BCT về mức giới hạn hàm lượng formaldehyde và các amin thơm chuyển hóa từ thuốc nhuộm Azo trong sản phẩm dệt may.
    |
 |
| Không chỉ thiếu nhãn phụ, nhiều sản phẩm quần áo bán tại Minizon Kids không được gắn dấu hợp quy theo quy định. |
Theo quy chuẩn này, từ ngày 1/1/2019, danh mục sản phẩm dệt may chịu sự điều chỉnh của quy chuẩn gồm: Quần, áo, váy, các loại vải may mặc, các loại thảm trải sàn, hàng phụ kiện may mặc như tất, khăn, mũ, găng tay, cà vạt, chăn, ga, gối, đệm, rèm cửa, giày, dép thể thao, giày tennis, giày bóng rổ, giày thể dục, giày luyện tập và các loại tương tự… chỉ được lưu thông trên thị trường sau khi đã được chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy và đăng ký hồ sơ chứng nhận hợp quy theo quy định.
Dấu hợp quy CR do doanh nghiệp được chứng nhận hợp quy tự gắn lên sản phẩm hàng hóa của mình, đồng thời chịu trách nhiệm trước cơ quan quản lý. Cơ quan quản lý sẽ kiểm tra dấu hợp quy trên sản phẩm, bao bì. Sau đó kiểm tra hồ sơ liên quan đến việc chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy; sản phẩm hàng hóa được gắn dấu hợp quy CR mà không chứng minh đã được chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy thì bị coi là vi phạm pháp luật.
Trên thực tế, thời gian qua, hàng trăm doanh nghiệp dệt may tại Việt Nam đã chú trọng chứng nhận hợp quy theo QCVN 01:2017/BCT cho các sản phẩm quần áo, dệt may. Đây là việc làm vừa thể hiện tinh thần tuân thủ pháp luật, vừa thể hiện trách nhiệm của nhà sản xuất, phân phối sản phẩm dệt may đối với sức khoẻ người tiêu dùng.
Tuy nhiên, song song với những doanh nghiệp có ý thức tuân thủ pháp luật, thị trường vẫn còn một số doanh nghiệp không tiến hành chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy (CR) cho sản phẩm dệt may theo quy định của Bộ Công Thương. Điều này không chỉ khiến dư luận bức xúc mà còn tiềm ẩn nguy cơ tới sức khoẻ người tiêu dùng nếu hàm lượng formaldehyde có trong sản phẩm dệt may vượt quá mức chuẩn cho phép.
Điển hình, tại hệ thống cửa hàng Minizon Kids đang phân phối nhiều sản phẩm quần áo trẻ em không được chứng nhận phù hợp quy chuẩn QCVN 01:2017 và không gắn dấu hợp quy (dấu CR). Minizon Kids là hệ thống cửa hàng chuyên phân phối các mặt hàng dành cho mẹ và bé (quần áo, sữa, bỉm, bột ăn dặm, đồ chơi cho bé...) tại Hà Nội với tổng số 11 cửa hàng. Minizon Kids thuộc sở hữu của Công ty TNHH DV TM Hoa Tuấn Kiệt (địa chỉ đăng ký kinh doanh tại Số 30B, ngõ 31, tổ dân phố 1, Phường Phú La, Quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội). Người đang điều hành, quản lý hệ thống này là bà Cao Thị Hoa.
|
 |
| Sản phẩm bán tại Minizon Kids không được gắn dấu hợp quy (dấu CR) theo quy định. |
Tại đây, phóng viên được các nhân viên giới thiệu nhiều sản phẩm quần áo cho trẻ em (cả nam và nữ). Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, nhiều sản phẩm quần áo trẻ em được phân phối tại hệ thống cửa hàng Minizon Kids không được gắn dấu hợp quy (dấu CR) trên nhãn mác sản phẩm.
Điều này đặt ra nghi vấn liệu các sản phẩm quần áo tại hệ thống cửa hàng Minizon Kids có đảm bảo hàm lượng formaldehyde an toàn cho người dùng theo QCVN 01:2017 hay không? Vì sao hệ thống cửa hàng Minizon Kids không tiến hành chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy cho sản phẩm quần áo trẻ em trước khi đưa ra lưu thông ngoài thị trường?
Không chỉ không có dấu hợp quy gắn trên sản phẩm, tại hai chi nhánh của hệ thống cửa hàng Minizon Kids mà phóng viên khảo sát, nhãn mác các sản phẩm được in rất sơ sài, thiếu nhiều thông tin về nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm. Đối với vấn đề này, toà soạn sẽ đề cập kỹ hơn ở các bài viết tiếp theo.
Sản phẩm không chứng nhận hợp quy có thể bị thu hồi Nghị định 119/2017/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng sản phẩm, hàng hoá và Nghị định 126/2021/NĐ-CP quy định về sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp; tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng sản phẩm, hàng hóa; hoạt động khoa học và công nghệ, chuyển giao công nghệ; năng lượng nguyên tử quy định rõ: Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây trong sản xuất sản phẩm, hàng hóa là đối tượng phải công bố hợp quy theo quy định tại quy chuẩn kỹ thuật tương ứng: - Không thực hiện công bố hợp quy đối với sản phẩm, hàng hóa thuộc đối tượng phải công bố hợp quy; - Không đăng ký hồ sơ công bố hợp quy tại cơ quan có thẩm quyền; - Không sử dụng dấu hợp quy, sử dụng dấu hợp quy không đúng quy định đối với sản phẩm, hàng hóa đã được công bố hợp quy theo quy định khi đưa ra lưu thông trên thị trường; - Không tự thực hiện các biện pháp ngăn chặn kịp thời khi phát hiện hàng hóa của mình đang lưu thông hoặc đã đưa vào sử dụng có chất lượng không phù hợp công bố hợp quy hoặc quy chuẩn kỹ thuật tương ứng; - Không thực hiện lại việc công bố khi có sự thay đổi về nội dung của hồ sơ công bố hợp quy đã đăng ký hoặc có sự thay đổi về tính năng, công dụng, đặc điểm sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã công bố hợp quy; - Sử dụng chất phụ gia, hóa chất, kháng sinh bị cấm sử dụng hoặc chưa được phép sử dụng trong sản xuất sản phẩm, hàng hóa, trừ trường hợp trong sản xuất, pha chế thực phẩm; Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây trong sản xuất hoặc nhập khẩu sản phẩm, hàng hóa là đối tượng phải công bố hợp quy theo quy định tại quy chuẩn kỹ thuật tương ứng: - Không thực hiện đánh giá sự phù hợp quy chuẩn kỹ thuật đối với hàng hóa nhập khẩu thuộc đối tượng phải áp dụng một trong các biện pháp sau: Chứng nhận hoặc giám định của tổ chức chứng nhận, tổ chức giám định đã đăng ký hoặc thừa nhận theo quy định pháp luật; tự đánh giá sự phù hợp của tổ chức, cá nhân; - Không thực hiện chứng nhận hợp quy trong sản xuất hoặc nhập khẩu sản phẩm, hàng hóa là đối tượng phải chứng nhận hợp quy bởi tổ chức chứng nhận, tổ chức giám định được chỉ định theo quy định pháp luật hoặc sử dụng giấy chứng nhận hợp quy, dấu hợp quy đã hết hiệu lực. Phạt tiền từ 02 lần đến 03 lần giá trị sản phẩm, hàng hóa vi phạm đã tiêu thụ đối với hành vi sản xuất hoặc nhập khẩu sản phẩm, hàng hóa không phù hợp quy chuẩn kỹ thuật tương ứng hoặc quy định của cơ quan có thẩm quyền. Biện pháp khắc phục hậu quả theo thứ tự ưu tiên như sau: - Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc buộc tái xuất đối với hàng hóa nhập khẩu; - Buộc thu hồi và tái chế hoặc thay đổi mục đích sử dụng; - Buộc thu hồi và tiêu hủy sản phẩm, hàng hóa vi phạm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, thủy sản nuôi, cây trồng và môi trường. |