Chiều 27 tháng Mười, trong căn phòng sáng đèn của Bộ Tư pháp, người ta đọc lên những con số khô khốc mà phía sau là những phận người từng đứng trên đỉnh cao quyền lực. Bà Trần Thị Phương Hoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Thi hành án dân sự, giọng đều đều như thể muốn giấu đi sự nặng nề của thông tin: ông Đinh La Thăng phải thi hành hơn tám trăm ba mươi tỷ đồng, đã nộp được hơn bốn tỷ rưỡi, còn lại hơn tám trăm hai mươi lăm tỷ chưa thể thu hồi. Một con số không chỉ đo bằng tiền, mà bằng cả ký ức của một thời oanh liệt đã khép lại.
Người ta nói ông Thăng từng là người có tầm nhìn, có khát vọng làm điều lớn. Nhưng lịch sử không được viết bằng khát vọng, mà bằng hành vi và hậu quả. Giờ đây, sau những cánh cửa nhà giam, thứ còn lại trong tay ông là một căn hộ chung cư – tài sản chung duy nhất với vợ. Cơ quan thi hành án đã xử lý căn hộ ấy, thu được hơn bốn tỷ đồng. Phần còn lại, như lời bà Hoa, vẫn sẽ được “tiếp tục xác minh.” Nhưng người đời hiểu rằng, có những khoản nợ không bao giờ còn có thể trả – nợ với pháp luật, với nhân dân, và với chính giấc mơ dang dở của mình.
Cũng trong buổi họp ấy, cái tên Trịnh Văn Quyết được nhắc lên – vị cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC từng một thời tung hoành trên thị trường chứng khoán, từng khiến hàng vạn nhà đầu tư say mê tin tưởng. Giờ đây, ông ta đã hoàn thành nghĩa vụ thi hành án, nộp xong toàn bộ các khoản cá nhân và liên đới. Nhà nước xác nhận, tiền bồi thường đang được cơ quan thi hành án chi trả cho người bị thiệt hại. Nhưng niềm tin của xã hội – cái tài sản vô hình từng làm nên giá trị của một doanh nhân – liệu có bao giờ khôi phục?
Trên mạng xã hội, có người bình luận rằng: “Ở Việt Nam, thi hành án không chỉ là chuyện tiền bạc, mà là hành trình rửa sạch một phần linh hồn.” Có người lại mỉa mai: “Người từng đứng đầu tập đoàn, giờ chỉ còn đứng trước vành móng ngựa – công bằng không chậm trễ, chỉ đến đúng lúc nó cần đến.” Những dòng chữ ấy trôi đi, nhưng phản chiếu tâm thế của một xã hội vẫn khát khao công lý – thứ công lý đến muộn, nhưng vẫn đủ để răn người tỉnh kẻ mê.
Theo thống kê, hệ thống thi hành án dân sự năm 2023 đã thu hồi hơn 20.405 tỷ đồng, tăng hơn bốn nghìn tỷ so với năm trước. Đến năm 2024, con số ấy đã vượt 22.000 tỷ, và tính đến nay của năm 2025, số tiền thi hành xong đã lên tới hơn 27.000 tỷ đồng. Những con số này, nghe qua tưởng chỉ là thành tích của ngành, nhưng đằng sau là bao câu chuyện dở dang – những căn nhà kê biên, những mảnh đất bị tịch thu, những giấc mộng sa cơ.
Giữa tất cả, người ta không thể không nghĩ đến hai số phận – một từng là “người thổi lửa” cho giao thông quốc gia, một từng là “ngôi sao sáng” của thương trường. Cả hai cùng rơi vào vực sâu của tham vọng, để lại cho đời một bài học lạnh lùng: quyền lực và tiền bạc, nếu không được soi sáng bằng đạo đức, thì chỉ là lưỡi dao hai lưỡi, sẵn sàng cứa vào chính kẻ cầm nó.
Đêm nay, ngoài kia Hà Nội vẫn sáng đèn. Dòng người vẫn tấp nập. Nhưng ở đâu đó, giữa những song sắt, chắc hẳn có kẻ đang nhìn ra ánh đèn ấy mà nhớ lại một thời. Đó không chỉ là sự trừng phạt, mà là một cách buộc con người phải đối diện với chính mình – với cái bóng của quá khứ, và phần ánh sáng còn sót lại trong tâm hồn.
Và nếu có điều gì đáng sợ nhất, thì không phải là bản án tù hay khoản tiền chưa trả, mà là sự lãng quên – khi những con người từng được tung hô rực rỡ nay trở thành cái tên khẽ lướt qua trong bản tin buổi chiều. Quyền lực, danh vọng, những cuộc họp, những tràng pháo tay... tất cả tan đi như sương. Còn lại là câu hỏi không dễ trả lời: sau tất cả, con người còn giữ lại được gì cho chính mình – một danh xưng, hay một chút nhân tính trong những ngày cuối cùng của chuỗi đời đầy toan tính ấy?
Những vì sao tắt đi, nhưng bóng tối vẫn chưa chịu ngủ.