Nằm trên Con đường Tơ lụa Cổ, ở trung tâm của Trung Á, Kyrgyzstan là vùng đất của những ngọn núi hùng vĩ và hồ trên núi rộng lớn. Đất nước được mệnh danh là "Thụy Sĩ của Trung Á" này có khoảng 1.923 hồ và hơn 40.000 con sông do băng tan tạo thành.
Issyk-Kul, hồ nổi tiếng nhất của Kyrgzystan và là hồ nước mặn trên núi lớn thứ hai thế giới, có diện tích hơn 6.000 km2, nằm ở phía bắc dãy núi Thiên Sơn, thuộc vùng Issyk-Kul. Chiều dài hơn 180 km của hồ chạy dọc theo con đường Tơ lụa huyền thoại. Hồ Issyk-Kul lớn thứ 10 thế giới tính theo thể tích và cũng là hồ nước sâu thứ 7 thế giới với độ sâu 668 m.
Nằm ở độ cao 1.600 m so với mực nước biển, Issyk-Kul không có dòng chảy ra biển. Khoảng gần 120 con sông, suối chảy vào hồ, trong đó có những suối nước nóng giàu khoáng chất. Bởi vậy, hồ được đặt tên là Issyk-Kul, trong tiếng Kyrgyz mang nghĩa "hồ ấm". Tuyết trên núi tan ra hòa với những dòng suối là nguồn nước chính của hồ.
Issyk-Kul cũng là một nguồn cung cấp thủy sản cho Kyrgyzstan, một quốc gia không giáp biển, cùng với các hồ chứa lớn khác như Kara-Suu, Son-Kul.
Trong chuyến đi Trung Á vào đầu tháng 5 , Nguyễn Anh Tuân (Hà Nội) đã đến hồ Issyk-Kul. Anh thuê ôtô người bản địa lái xe từ thủ đô Bishkek tới hồ, mất khoảng hai tiếng rưỡi cho đoạn đường 180 km được trải bê tông, tương đối dễ đi. Một số ít đoạn đường ven hồ chưa được trải nhựa, xóc và bụi.
Chúng tôi được trải nghiệm rất nhiều dạng địa hình trên đường di chuyển. Buổi sáng ở thảo nguyên rộng mênh mông, buổi trưa ở vùng hoang mạc, núi sa thạch khô cằn, buổi chiều lại đứng trước núi tuyết", anh Tuân nói.
90% diện tích Kyrgyzstan nằm ở độ cao hơn 1.500 m so với mực nước biển, bao gồm các dãy núi lớn, gồ ghề như dãy Alai, Kirghiz và Thiên Sơn. Những ngọn núi tuyết, đồi và thảo nguyên xanh mướt, những đàn gia súc được chăn thả tự do là hình ảnh anh thường thấy trong chuyến đi.
"Gần đến hồ, nhìn từ xa, hồ Issyk-Kul rộng lớn đến nỗi khiến tôi ngỡ đang đứng trước biển. Những lúc có sương mù không nhìn thấy bờ bên kia", anh Tuân chia sẻ.
Nước giữa hồ màu xanh thẫm do phản chiếu màu trời, tạo cảm giác sâu thăm thẳm như biển. Khi có nắng, ven hồ, khu vực nước nông đổi màu xanh ngọc lấp lánh. Những dải sỏi ven hồ viên nào cũng tròn và nhẵn mịn do bị nước bào mòn qua thời gian.
Hồ Issyk-Kul nằm giữa hai dãy núi thuộc dãy Thiên Sơn nên bốn phía đều nhìn thấy núi tuyết. Những ngọn núi được phủ lớp màu trắng của tuyết chưa tan trên đỉnh, lúc ẩn lúc hiện dưới mây trời, làm nổi bật những đồng cỏ rộng lớn phía dưới.
Trên những thảm cỏ rộng như thảo nguyên có nhiều đàn gia súc được chăn thả tự do. "Thi thoảng có động, từng đàn kéo nhau chạy. Chúng như những chấm đen di chuyển thoăn thoắt trên thảo nguyên, khung cảnh hoang dã như trong những chương trình về thế giới động vật tôi từng xem khi còn nhỏ", anh Tuân nói.
Anh Tuân phải mất hai ngày mới đi hết chiều dài xuống phía Nam của hồ để chiêm ngưỡng những ngọn núi sa thạch hình cầu vồng. Đá sa thạch hay còn gọi là đá cát, được tạo nên nhờ sự được hình thành từ quá trình nén cát trên bề mặt Trái đất.
Issyk-Kul đã được công nhận là khu Ramsar bảo tồn hệ sinh thái ngập nước. Với phạm vi rộng, Issyk-Kul hình thành một vùng tiểu khí hậu biển xung quanh hồ. Những ngọn núi gần hồ là môi trường sống hoang dã của loài báo tuyết và lợn rừng. Dưới hồ là một số loài cá chép mà chỉ Issyk-Kul mới có. Nếu may mắn, du khách cũng có thể bắt gặp các loài chim di cư như quạ cổ đen, quạ Slavonian, diệc xám.
Ven hồ có một vài ngôi làng như Grigorievka, Semyonovka và Ananevo. Du khách có thể thuê lều Yurt nghỉ qua đêm để cảm nhận nhịp sống và bầu không khí của vùng nông thôn Kyrgyzstan. Lều Yurt là loại lều truyền thống của người dân du mục tại vùng Trung Á, Mông Cổ hay Bắc Ấn. Lều yurt của người Kyrgyzstan có mái dốc hơn so với ger của người Mông Cổ, được phủ lớp vải bạt bên ngoài. Lều có kích thước từ 4 - 7m, bên trong có giường và một bộ bàn ghế nhỏ, sức chứa từ hai đến bốn người. Chi phí cho lều hai người một đêm khoảng 800.000 đồng.
Đêm ở hồ Issyk-Kul vắng lặng và yên bình. Ngồi ven hồ ngắm bầu trời đầy sao, anh Tuân có thể tận hưởng cả những cơn gió mát mang theo hơi mặn thổi đến từ hồ và nghe tiếng sóng vỗ mạnh vào bờ, âm thanh ì oạp như sóng biển. Tháng 5 là thời điểm Kyrgyzstan mới chớm hè, ban đêm se lạnh và nhiều gió còn ban ngày tương đối mát mẻ.
Làng Kyzyl-Suu, nằm cách hồ Issyk-Kul khoảng 15 km là địa điểm bắt đầu của những tour cưỡi ngựa đến biên giới Trung Quốc. Du khách nên đến đây vào khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 10. Nền nhiệt không quá cao, cây cối tươi tốt, trời trong xanh, có nắng và ít mưa, thuận lợi cho các hoạt động di chuyển, tham quan.